Galatasaray’ın
Şampiyonluk Şansı Üzerine (2018/19 Sezonu)…
(Biraz matematik,
biraz istatistik)
Geçen yıl yaptığım
analizde ilk yarıyı ikinci bitiren Galatasaray’ın Şampiyonluk şansının
istatiksel/matematiksel açıdan hayli olası olduğunu belirtmiştim. Aynı analiz
yöntemi ile 2018/19 sezonu ilk yarı sonuçları üzerinden duruma bakalım.
Yöntemimizi kabaca
şu şekilde açıklayalım. Bir öğrenci girdiği matematik sınavlarından şimdiye
kadar daima 80-100 arasında not almakta ise, beklentimiz bundan sonraki
sınavlarında da alacağı notun 80 ile 100 arasında olmasıdır. Elbette çeşitli
nedenlerle bu öğrenci gireceği ilk sınavda 80’in altında bir not da alabilir.
Bu bir olasılıktır, ama geçmişte aldığımız örnek sayısı (bu misalde girilmiş
olan benzer sınav sayısı) ne kadar fazla ise, teknik olarak bu olasılık o kadar
düşük olacaktır.
Bu amaçla
2000-2001 sezonundan itibaren ilk yarı ve sezon sonu sonuçlarına bakarak,
geçmişte neler olmuş, sonuçlar yine aynı dağılımlar içinde kalırsa nasıl bir
sonuçla karşılaşırız bunu anlamaya çalıştım.
Bakacağımız temel
veriler şunlar olacak;
1.
İlk
yarı sıralamasının önemi
2.
Lider
ile olan puan farkının önemi
3.
İlk
yarı ve ikinci yarı puanlarının önemi
4.
Şampiyonluk
puanları
5.
Bu
sezon lig daha çekişmeli mi ?
6.
Fikstür
avantaj/dezavantajı
7.
Şampiyonluk
alışkanlığı
Şimdi bu verileri
teker teker inceleyelim.
1. İlk yarı sıralamasının önemi: Son 18 sezonda ilk yarıyı lider bitiren takımlar 8 kez (% 44) ipi önde
göğüslemişler. Bunu başaranlar 3’er kez FB ve GS ile 2 kez de BJK. 10 kez de
ilk yarıyı lider bitirenler şampiyon olamamışlar. Lider bitirdiği halde
şampiyon olamayanlar arasında 3 kez FB, 2 kez Sivas ve Başakşehir ve birer kez
de GS, BJK, Trabzon (tartışmalı sezon) bulunuyor. Son iki yıl Başakşehir’in ilk
yarıyı lider bitirmesine karşın şampiyon olamadığını hatırlayalım.
Bu dönemde
ilk yarıyı ikinci bitiren 5 takım (% 28) şampiyon olmuş. İkişer kez GS ve FB,
bir kez de BJK.
Yine dört
sezonda da ilk yarıyı üçüncü bitiren 4 takım (% 24), 1 kez FB, 2 kez GS ve 1
kez de Bursa şampiyon olmuşlar.
İlk yarıyı
4.cü veya 5.ci bitiren hiçbir takım şampiyon olamamışken, 2008-09 sezonunda BJK
ilk yarıyı 6’ncı bitirmesine karşın şampiyon olmuş.
2.
Lider ile olan puan farkının önemi: Geriden gelenlerin şampiyon olduğu 10
sezonda, 1 ile 9 puan arasındaki farklar kapatılabilmiş. FB 2010/11 Sezonunda
Trabzon ile olan 9 ve 2003/04 sezonunda BJK ile olan 8 puanlık farkları
kapatabilmiş. Keza BJK da 2008/09
sezonunda Sivas ile olan 6 puan farkı kapatabilmiş. GS’ın en fazla fark kapatıp
şampiyon olduğu sezon 2005/06. Bu sezonda GS, FB ile olan 4 puanlık farkı
kapatabilmiş.
Şampiyonluk
ipini göğüsleyen ve ilk yarı lideri olmayan takımlar, üstlerinde birden fazla
takım olduğu durumlarda da oldukça yüksek toplam puan farkını bile
kapatabilmişler. Örneğin BJK 2008/09’da 16 puanlık ve FB 2010/11’de 13 puanlık toplam
farkları kapatmış.
3.
İlk yarı ve İkinci yarıda alınan puanların
önemi: Son 18 sezonun 13’ünde
şampiyon takımlar ilk yarıda topladıkları puandan fazlasını toplayarak başarılı
olmuşlar. 1 kez ilk yarı toplanan puanın aynısı ile, dört kez de ilk yarıda
toplanan puandan daha azıyla şampiyon olunmuş. İkinci yarıda daha az puan
toplanarak şampiyon olunan sezonların üçünde sezonun ilk yarısında 40’ın
üzerinde puan toplanmış. 2006/07 sezonunda FB şampiyon olurken ilk yarı 37 puan
elde ederken, ikinci yarıda 33 puan toplamış ve 70 puan ile şampiyon olmuş. Bu
en düşük puan ile şampiyon olunan sezon.
Öte yandan
Başakşehir, son iki sezonun ikinci yarılarında düşük puan toplayabilmiş. 2016/17’de
34, 2017/18’de ise 36 puan.
Son 18 yıla
baktığımızda ilk yarılarda ikinci takım 30 ve üstü puan toplamış. Bu sezon ilk
kez ikincilik 29 puan ile gerçekleşti.
4.
Şampiyonlar kaçar puan topladı: 2002/03 sezonunda BJK 85 puan ile şampiyon
olurken, 2006/07 sezonunda ise FB 70 puan ile şampiyon olmuştu. 18 sezonun
ortalaması 77 puan. Şampiyonların ilk yarıda en az 31 en çok 43 puan
(ortalaması 37 puan) aldığı görülürken, ikinci yarıda topladıkları puanlar en
az 33 en çok 49 (ortalaması 40 puan) arasında.
En yaygın
şampiyonluk puanları 77 üç kez, 79, 76, 75 ve 71 ikişer kez.
5.
Bu sezon lig daha çekişmeli mi ? Bunu anlayabilmek için şu basit analizi
kullanabiliriz. 18 takımlık ligi ilk 6, orta 6 ve son 6 olarak üç gruba
ayıralım. Her grubun topladığı puanların
ortalamalarını alıp birbirleri ile karşılaştıralım.
Bu sezonda
ilk 6 takımın topladığı puanların ortalaması 29.7, ortadaki 6 takımın topladığı
puanların ortalaması 23.0 ve son 6 takımın topladığı puanların ortalaması ise 16.3.
İlk 6
takımın ortalamasının en düşük olduğu üçüncü sezon. 2012/13’de bu ortalama
28.0, 2006/07’de ise 29.5 idi.
Orta
grupta yer alan takımların ortalamalarına baktığımızda 5’inci en yüksek
ortalama.
Son grupta yer alan takımların ortalamalarında ise 2012/13 sezonundan
sonra en yüksek ortalama.
İlk grup
ile ikinci ve üçüncü grup ortalama farklarına baktığımızda, gruplar arasında farkların en az olduğu ikinci sezon. En düşük farkların olduğu sezon
2012/13 sezonu. Bu sezon ikinciliği 2006/07 sezonu ile paylaşıyor. Dolayısıyla
bu sezon ligin oldukça çekişmeli geçtiği ortada.
Bu sezonun
2006/07 ve 2012/13’den farkı liderin ve ikinciliğin üç büyükler dışında oluşu
ve ilk beşte üç büyüklerden birinin olmayışı.
6.
Fikstür avantaj/dezavantajı: Deplasmanların genelde dezavantaj olduğu
kabul ediliyor ancak sonuçlar bazen bu durumun tersi de olabiliyor. Örneğin Başakşehir 8 dış saha maçında 17,
Antalya 9 dış saha maçında 15 puan çıkarırken, Trabzon 8 maçta sadece 9 puan
toplayabilmiş.
Örneğin,
Malatya, Başakşehir ve Trabzon 8’er iç saha maçında 17’şer puan toplarken,
Antalya 11 puan toplayabilmiş.
İlk 7
sırayı paylaşan takımların (Başakşehir, Malatya, Antalya, BJK, GS, Kasımpaşa ve
Trabzon) birbirleri ile yaptıkları maçlara baktığımızda,
a.
Başakşehir
11 puan toplamış, 5 maçı evinde oynamış, sadece 1 deplasmana gitmiş (Kasımpaşa)
ikinci yarıda 5 deplasmana gidecek.
b.
Malatya
10 puan toplamış, ikinci yarı 3 deplasmanı var (Antalya, Galatasaray, Trabzon)
c.
Trabzon
8 puan toplamış, ikinci yarı 2 deplasmanı var (GS ve Kasımpaşa)
d.
Beşiktaş
7 puan toplamış, 4 deplasmanı var (Malatya, Antalya, GS ve Trabzon)
e.
Antalya
7 puan toplamış, 2 deplasmanı var (GS ve Trabzon)
f.
Kasımpaşa
10 puan toplamış, 4 deplasmanı var (Malatya, Antalya, BJK ve Başakşehir)
g.
Galatasaray
7 puan toplamış. Sadece Kasımpaşa deplasmanı var.
7.
Şampiyonluk alışkanlığı: Son 18 sezonda
GS 7, FB 6, BJK 4 ve Bursa 1 kez şampiyon olmuştu. Sivas ve Başakşehir daha
önce ikişer kez ilk yarıyı lider bitirmelerine karşın şampiyon olamamışlardı.
Bir takımın daha önce şampiyon olamaması, bundan sonra olamayacağı anlamı
taşımıyor. Nitekim Bursa 2009/10 sezonunda üstelik üçüncü sıradan gelip
şampiyon olabilmişti. Ama büyük camiaların şampiyonluk motivasyonlarının ve bu
mücadelenin yarattığı strese dayanıklılıklarının ve taraftar gücünün etkisi
yadsınamaz.
8.
Galatasaray’ın şampiyonluk şansı nedir ?
Kadro, devre arası transferler, sakatlıklar, hoca, hakemler, yönetim gibi pek
çok matematiğe sığdıramayacağımız faktörleri dikkate almadan, sadece matematik
ve istatistik açısından baktığımızı bir kez daha vurgulayalım.
a.
Galatasaray’ın
ilk yarıyı lider bitirmemesi şampiyonluğu yakalayamayacağı anlamına gelmez. Son
18 sezondaki 7 şampiyonluğunun 4’ünde 2’ncilik ve 3’üncülükten gelerek
şampiyonluğu kapmıştı.
b.
Bugün
için liderle aradaki 6 puanlık fark önemli olmakla beraber geçmişte 8-9 puanlık
farkların bile kapatılabildiği görülmüştür.
c.
Son
18 sezonda13’ünde şampiyon takımlar ilk yarıda topladıkları puandan fazlasını
toplayarak başarılı olmuşlar. Ağırlıklı olarak geçmişte şampiyonu ikinci yarıda
alınan puanlar belirlemektedir.
d.
Şimdiye
kadar en düşük şampiyonluk puanı 70 olmuştur. GS’ın mevcut 29 puanının üzerine
ekleyebileceği en çok 51 puan olduğuna göre ikinci yarıda 10 puan kaybederek
bile şampiyon olması bu istatistikler içinde olur.
e.
Lig
sıralamasını ilk 6, orta 6 ve son 6 olarak alınan puanlar açısından değerlendirdiğimizde,
bu sezonun en çekişmeli üçüncü sezon olduğunu görmekteyiz. Şimdiye kadar çok
sayıda sürpriz sonuç ortaya çıktı. Aynı sürprizler ikinci yarıda da
yaşanabilecektir. GS’ın sürpriz puan kayıpları, diğer takımlardan daha az olur
ise ipi göğüsleme şansı bulunmaktadır.
f.
Üst
sıralarda yer alan 7 takımın kendi aralarında oynayacakları maçlar belirleyici
olacaktır. İkinci yarıda Başakşehir 5, Beşiktaş ve Kasımpaşa 4, Malatya 3,
Antalya ve Trabzon 2 deplasmana giderken GS’ın sadece Kasımpaşa deplasmanı
bulunuyor. Öte yandan Başakşehir ve GS’ın evinde beklenmeyen puan kayıplarına
uğradığı da bir gerçektir. Kazanılamayan –görece- kolay maç avantajın
dezavantaja dönmesi demek.
g.
Birinci
sıradaki rakibinin daha önce şampiyonluk yaşamamış olması bir avantajdır. (bkz.
Son iki sezon Başakşehir, 2007/08 ve 2008/09’da Sivas gibi)
h.
Şampiyonluk
için ikinci yarıda kanımca en az 41 puan toplamak gerekmektedir. Alınabilecek
en yüksek puan 51 olduğuna göre 10 puandan daha fazla kaybedilmemelidir. Bunun karşılığı 5 beraberlik veya 2
mağlubiyet 2 beraberlik demektir. Yani 12-13 galibiyet gerekiyor.
i.
Son
söz. Hayli ilginç ve heyecanlı bir ikinci yarı bizi bekliyor.
